Kış günlerinde bisiklet sürmek deyince akla gelen bir bisikletçi atasözü der ki: “Kötü hava yoktur, sadece yanlış kıyafet seçimi vardır.” Özellikle tekstil endüstrisinin günümüzde gelmiş olduğu noktaları düşündüğümüzde, en sert kış şartlarında bile herhangi bir sporu dış ortamda yapabilirsiniz, yeter ki motivasyonunuz yüksek ve bütçeniz müsait olsun.
Kapalı ortamlarda bisiklet binmekten hiç hoşlanmıyorsanız, giyinirken dikkat edeceğiniz birkaç nokta, şartlar ne olursa olsun makara üzerinde geçirilen saatlerden daha keyifli pedallamanızı sağlayacaktır.
Kış günü bisiklet sürüşü yapacaksanız, mutlaka saatlik hava tahminini kontrol edin, kesinlikle ezbere bir kıyafet seçimi ile çıkmayın. Biniş saatlerinizde sadece hava sıcaklığı ve yağmurdan öte, rüzgar durumunu da kontrol etmenizde fayda var. Yazın sizi serinleten rüzgar, mevsim kış olduğunda ısı kaybınızı arttıracaktır ve sert rüzgarlar hissedilen sıcaklığı önemli ölçüde azaltabilir.
Katmanlar önemli
Aşırı giyinmekten kaçının. Binişinizin ilk 10 dakikasında üşümüyorsanız, hatta gayet sıcak ve keyfiniz yerinde ise birazdan terlemeye başlayacaksınız demektir. Ya biraz daha az giyinip ilk 10 dakika üşümeyi, ya da 10 dakika sonra bir veya birkaç katman soyunmayı tercih etmelisiniz. Bu tercihi yaparken, vücudunuzun ısısı yükselmiş bünyeyi (terleme halinde) soğutmak için harcadığı enerjinin, ısıtırken harcadığından daha fazla olduğunu unutmayın.
Biniş temponuz yükseldikçe kıyafet katmanlarınızın azalması gerekir. Biniş için planladığınız seçiminize ek olarak yanınızda mutlaka bir ekstra üst katman bulundurun, hava tahminlerinizin ötesinde kötüleşirse buna hazırlıklı olmalısınız.
Özellikle sabahların serin olduğu ancak öğlene doğru havanın yumuşadığı mevsim geçiş aylarında veya kışın zaten pek sert geçmediği güney bölgelerinde biniyorsanız, kıyafetlerinizin değişen şartlara uyum sağlayabilecek şekilde seçmelisiniz. Birkaç saat sürecek bir antrenmana sabah serin saatlerde uzun tayt veya formayla başlamak, hava yumuşadığı zaman terlemenize neden olabilir.
Bu tip zamanlar için uzun tayt yerine kısa tayt ve bacak ısıtıcı, uzun kollu forma yerine kısa kollu forma ve kolluk tercih edebilirsiniz. Böylece gerektiğinde bacak ısıtıcılarınızı ve kolluklarınızı cebinize atabilirsiniz. Ancak havanın çok soğuk olduğu durumlarda diz üstü bölgenizi de sıcak tutabilmek için bacak ısıtıcıların yetersiz olduğunu unutmayın. Uzun taytınız her zamanki taytınızın konforunu vermiyorsa, içinize favori taytınızı giyip üzerine uzun taytınızı giyebilirsiniz.
Rüzgar geçirmez üstünüzü yanınızdan ayırmayın
Kış giyimi konusunda en önemli malzeme rüzgar geçirmez bir üsttür, ideali, sonbahardan ilkbahara tüm binişlerinizde yanınızdan ayırmamanız gereken windstopper özellikte bir yelektir.
Nefes alabilen bir temel katman tercih ederek tırmanışlarda teriniz kolayca dışarı atılarak, terlemenin önüne geçebilirsiniz ve böylece inişlerde de üşümezsiniz.
Üzerinize tam olarak uyan kıyafetler giymelisiniz. Fiyatını uygun bulduğunuz için aldığınız rüzgar kesici ceket size büyükse bileklerinden ve boyun bölgesinden rüzgar alarak sizi üşütecek, küçükse hareket kabiliyetinizi kısıtlayacak, bel bölgesinden açılacaktır.
Kafanızı sıcak tutabilmek için temelde iki seçeneğiniz var: Kask üstü kapaklar/kılıflar veya kask altı bere. Kaskınızın üzerine takacağınız kılıflar sizi hem soğuktan hem de yağmurdan koruyacaktır; ancak sıcaklığın ciddi anlamda düşük olduğu binişlerde yetersiz kalabilirler ve kask altı bere takmanız gerekebilir.
Bisiklet için özel üretilen kask altı berelerde tercihinizi, hem ince hem de ısı koruyucu ürünlerden yana kullanırsanız kaskınızın kafanızı güvenli şekilde sarmasını engellememiş olursunuz. Kafanızı vücudunuzun çatısı olarak düşünün ve iyi bir çatı yalıtımının bir evin sıcak tutulmak için ne kadar önemli olduğunu hatırlayın.
Ayakkabı veya kılıf
Tüm kış bisiklete binecekseniz kışlık bir ayakkabıya bütçe ayırmayı mutlaka düşünün. Gore-Tex özellikli, su ve rüzgar geçirmeyen bir ayakkabı sürüş konforunuza çok şey katacaktır. Daha düşük bütçeli çözüm alternatifi de ayakkabı üstü kılıflardır. Günümüzde bisiklet ayakkabıları için tasarlanmış, rüzgar kesici, %100 su geçirmez pek çok kılıf opsiyonu mevcut, hatta çifti bir avucunuzun içine sığacak kadar küçülebilen modeller bile var.
Gözlük sadece güneşten korunmak ve iyi görünmek için tasarlanmamıştır, temelde bir güvenlik ekipmanıdır. Göz sağlığınız ve sürüş güvenliğiniz için her binişinizde mutlaka gözlük kullanın.
Eldiven seçimi yaparken ince ve rüzgar kesici modelleri seçmenizde fayda var. Kalın eldivenler soğuktan korurken, vites/fren kollarını hissetmenizi zorlaştıracaktır. Yağmur altında binecekseniz neopren malzemeden üretilmiş dalgıç eldivenlerini tercih edebilirsiniz.
Yağmur altında binişlerde bisiklet ekipmanlarınız da önemlidir. Jant yüzeyinden frenli bir bisiklet kullanıyorsanız, fren mesafenizin özellikle karbon jantlar için normalin üzerinde olacağını unutmayın. Her şart altında lastiklerinizin aşırı yıpranmamış olduğundan emin olun.
Yıkarken özen gösterin
Bisikletin şeklini bozduğu için çamurluk takmak istemeyenlerdenseniz, küçük ama etkili modeller tercih edebilirsiniz. Sele altına takacağınız küçük bir çamurluk, kalça ve belinizin ıslanmasını engelleyecektir.
Bisiklet giyim ürünlerinizi uzun yıllar kullanabilmek için kullanırken olduğu kadar, yıkarken de özenli olmalısınız. Özellikle teknik ürünleri mümkünse elinizde veya hassas yıkama ayarındaki makinede yıkayın; kesinlikle yüksek ısıda yıkamayın, kurutma makinesine atmayın. Askıda veya sererek kurutun, buruşturup bırakmayın. Çamurlu bir biniş yaptıysanız, hemen biniş sonrası yıkayın, vaktiniz yoksa sadece suya bastırın.
Çok kirli kıyafetlerinizi birkaç saat bile bekletmeniz, sizi inatçı veya kalıcı lekelerle uğraşmak zorunda bırakabilir. Kıyafetler için tasarlanmış, suya veya rüzgara karşı dirençleri için kullanabileceğiniz ürünler ile kıyafetlerinizin kullanım ömrünü uzatabilirsiniz.
Hava şartlarına göre kıyafet seçimi yaparken en önemli kriter bisiklet üzerinde geçireceğiniz zamandır. Kıyafet için ayıracağınız bütçeyi planlarken, aynı hava şartlarında biniş süreniz uzadıkça ekipman seçiminizin de buna paralel olarak gelişmesi ve değişmesi gerektiğini unutmayın.
Bernard Hinault olmayabilirsiniz ama karlı ya da yağmurlu bir günde yaptığınız sürüş, sizi güçlü hissettirecektir.
Bu yazı Cyclist Türkiye Aralık 2018 sayısında yayınlanmıştır.